5 xét nghiệm nên làm trong giai đoạn tiền mãn kinh

Giai đoạn tiền mãn kinh kéo dài khoảng 2 đến 5 năm trước khi kinh nguyệt dừng lại hẳn, trung bình xảy ra ở khoảng tuổi 45 đến 55 tuổi. Với tuổi thọ có thể đạt đến 80 như hiện nay, người phụ nữ phải sống trong tình trạng thiếu hụt các nội tiết tố, vì vậy, việc thực hiện các xét nghiệm tầm soát những rối loạn nội tiết để có biện pháp điều chỉnh sớm là việc cần làm giúp người phụ nữ cảm thấy dễ chịu hơn khi vượt qua giai đoạn này.

1. Định lượng Estrogen máu

Phụ nữ tiễn mãn kinh hay có biểu hiện thiếu hụt estrogen 

Buồng trứng là cơ quan có vai trò vô cùng quan trọng đối với cơ thể phụ nữ. Ngoài chức năng nuôi dưỡng trứng để thụ thai trong mỗi chu kỳ, buồng trứng còn chịu trách nhiệm tổng hợp và phóng thích estrogen, hormone chủ yếu quy định giới tính nữ.

Khi cơ thể bước qua tuổi mãn kinh, buồng trứng suy thoái và teo dần, kéo theo sự giảm tiết estrogen. Thật ra, khi làm xét nghiệm estrogen trong máu, hormone này vẫn còn hiện diện trong cơ thể nhưng lại ở nồng độ ngày càng thấp dần. Thời gian sống sau giai đoạn tiền mãn kinh – mãn kinh càng lâu, estrogen càng giảm hơn, không đủ đáp ứng các nhu cầu của cơ thể cũng như bảo vệ người phụ nữ khỏi các bệnh lý, đặc biệt là bệnh lý tim mạch, loãng xương.

Chính vì thế, khi người phụ nữ bước vào giai đoạn tuổi trung niên với các chu kỳ kinh nguyệt không còn ổn định như bình thường kèm theo những biểu hiện “bốc hỏa”, chóng mặt, nhức đầu, rối loạn tâm lý..., nên được xét nghiệm đo nồng độ estrogen trong máu. Nếu estrogen hạ thấp và có những triệu chứng gây khó chịu cho người bệnh như trên, có thể xem xét điều trị dùng hormone thay thế.

Tuy nhiên, estrogen không chỉ sản xuất duy nhất ở mô đệm buồng trứng mà còn được bài tiết ra ở nang thượng thận, mô mỡ, trong cơ, ở gan. Vì vậy, không phải tất cả các phụ nữ khi mãn kinh đều thiếu hụt hoàn toàn estrogen. Hormone này có ở nhiều nơi trong cơ thể, mỗi nơi cũng có khả năng nhạy cảm khác nhau. Theo đó, estrogen suy giảm có thể không đủ làm cho nội mạc tử cung phát triển tạo chu kỳ kinh nguyệt nhưng vẫn có thể đầy đủ theo nhu cầu ở các mô khác. Điều này lý giải cho vì sao không phải phụ nữ nào cũng có biểu hiện triệu chứng thiếu hụt estrogen như nhau.

 Định lượng Progesterol máu 

Progesterol cũng là hormone nữ quan trọng, xây dựng và điều hòa tạo nên chu kỳ kinh nguyệt của một người phụ nữ. Bên cạnh đó, progesterol còn có vai trò trong thai kỳ, tạo thuận lợi cho quá trình làm tổ của trứng. Sau thụ thai, một lượng progesterone khác có nguồn gốc sản xuất từ nhau thai có tác dụng ngăn ngừa đẻ non, bảo vệ thai nhi phát triển bình thường.

Vì thế, không giống như estrogen, progesterol đã có xu hướng giảm thấp dần ngay cả khi người phụ nữ chớm bước vào tuổi tiền mãn kinh với những chu kỳ kinh nguyệt bị rối loạn, ngắn lại hay thưa ra, bị rong kinh, rong huyết hoặc cường kinh. Đến khi kinh nguyệt chính thức kết thúc, hầu như progesterol không còn xét nghiệm tìm thấy được trong máu, là bằng chứng đánh dấu cho tuổi mãn kinh.

Định lượng FSH, LH máu Xét nghiệm định lượng FSH máu 

Ngược lại với estrogen hay progesterol, FSH và LH là sản phẩm bài tiết của tuyến yên thay vì của bộ phận sinh dục nữ. Đây là hormone của hệ thần kinh trung ương trong não, giúp điều hòa nồng độ estrogen và progesterol. Khi nồng độ estrogen và progesterol thấp dần, tuyến yên tăng bài tiết FSH và LH và ngược lại, khi nồng độ estrogen và progesterol tăng lên, tuyến yên giảm phóng thích FSH và LH.

Khi vào giai đoạn tiền mãn kinh – mãn kinh, do buồng trứng và nội mạc tử cung suy thoái dần, kéo theo nồng độ estrogen và progesterol cũng hạ thấp dần. Dòng tín hiệu phản hồi ngược lên tuyến yên kích hoạt bài tiết FSH và LH. Tuy nhiên, các cơ quan sinh dục nữ không còn khả năng đáp ứng với kích thích. Hệ quả là khi xét nghiệm, nồng độ FSH và LH luôn được tìm thấy ở mức rất cao trong máu.

Phết phiến đồ âm đạo 

Khi còn trong giai đoạn hoạt động tình dục, dưới tác động của các loại hormone nữ, niêm mạc âm đạo đặc trưng quan sát thấy dưới kính hiển vi điện tử là lớp biểu mô hình trụ tiết nhầy. Do đó, đường âm đạo nữ giới luôn giữ được độ trơn và độ ẩm ướt cần thiết.

Khi chuyển tiếp qua tuổi tiền mãn kinh – mãn kinh, nồng độ các hormone giảm dần, bên cạnh buồng trứng và buồng tử cung cũng teo nhỏ dần, lớp biểu mô của âm đạo cũng mất dần cấu trúc đàn hồi hình trụ. Niêm mạc trở nên dẹt hơn và teo đét, giảm và mất dần khả năng bài tiết nên khô lại, khiến giao hợp đau, dễ chảy máu và nhiễm trùng.

Bằng cách quan sát gián tiếp qua biểu hiện trên lớp phết phiến tế bào âm đạo, những rối loạn nội tiết hormone nữ cũng có thể được đánh giá và xem xét bổ sung các liệu pháp thay thế nếu cần.

Siêu âm phụ khoa 

Buồng trứng, thành tử cung teo nhỏ, lớp niêm mạc trong lòng tử cung mỏng dần, mạch máu đến nuôi giảm là những bằng chứng về giai đoạn tiền mãn kinh – mãn kinh quan sát được trên siêu âm phần phụ. Đây là những biểu hiện của hệ quả sụt giảm các nồng độ hormone nữ, giúp loại trừ các bệnh lý khác có thể đồng mắc trong giai đoạn này.

Tuổi tiền mãn kinh là giai đoạn sinh lý trong cuộc đời phụ nữ với thiếu hụt estrogen là dấu hiệu của tuổi già đang sắp tới. Gói khám và chăm sóc sức khỏe tuổi tiền mãn kinh tại Vinmec được xây dựng khoa học hỗ trợ thực hiện các xét nghiệm đánh giá tình trạng nội tiết tố sớm. Từ các kết quả xét nghiệm, các bác sĩ sẽ đưa ra lời khuyên và giải pháp giúp khách hàng không còn cảm thấy an tâm tận trải qua giai đoạn tiền mãn kinh.