Bạn trẻ lơ mơ về giới tính và chuyện những con hươu đường nào cũng muốn thử

Nhắm mắt làm liều!

Trong chuyên đề tư vấn về sức khỏe sinh sản vị thành niên cho giáo viên ở TPHCM, bác sĩ Đặng Phi Yến cảnh báo trình trạng học trò "liều khi yêu".

Nhiều em bên ngoài rất ngoan, bố mẹ, thầy cô đều không tin có thể xảy ra chuyện "động trời", ít ai hình dung nổi những "câu chuyện xám xịt" ở phía sau.

Các em quen nhau, không cần biết tương lai, hứa hẹn gì là sẵn sàng làm "chuyện người lớn". Nhưng khổ nỗi, "yêu" nhưng thiếu kiến thức, kỹ năng an toàn nên gánh hậu quả dẫn đến tình trạng phá thai ở tuổi vị thành niên rất đáng báo động. Bác sĩ Yến đã từng biết có nhóm nữ sinh, sau giờ học còn hẹn đưa nhau đi... phá thai.

Theo số liệu nghiên cứu của Tiến sĩ Tâm lý học Trần Thành Nam - Đại học Quốc gia Hà Nội, tại một số trường ở nội và ngoại thành Hà Nội, đến hết lớp 9 có khoảng 10% học sinh từng quan hệ tình dục, tính đến hết lớp 12, con số này là 39%. Thậm chí, 10% học sinh THPT cho biết, từng quan hệ với từ 3 người trở lên.

Một chuyên gia tâm lý ở TPHCM cho biết, bức tranh chung có thể thấy tỉ lệ trẻ vị thanh niên quan hệ tình dục của chúng ta không cao nhưng nguy cơ cao và trong số các em có quan hệ sớm để lại hậu quả hết sức nặng nề. Điều đó cho thấy, nhiều bạn trẻ rất ngu ngơ nhưng rất liều lĩnh.

Thiếu kiến thức, nền tảng về giới tính, về sức khỏe sinh sản nhưng nhiều người trẻ lại thích thể hiện mình bằng... yêu buông thả, yêu bạo.

Không ít bạn trẻ đã thản nhiên tuyên bố yêu mà không lên giường không phải là yêu, đến 20 tuổi mà còn trinh thì "có vấn đề"...

Hãy "vẽ đường cho hưu chạy" trước tuổi dậy thì

Nghiên cứu của PGS Đức và các đồng nghiệp từng chỉ ra rằng tình trạng nạo phá thai ở vị thành niên Việt Nam cao hơn nhiều nước trong khu vực và đứng thứ 5 trên thế giới.

Hàng năm, khoảng 300.000 nữ giới từ 12-19 tuổi phá thai, 20%-30% ca phá thai là phụ nữ chưa kết hôn, 60%-70% là sinh viên. Đáng lo ngại, tình trạng trẻ em gái ở lứa tuổi 12 có nhu cầu phá thai ngày càng tăng.

“1/3 trong 26,7 triệu người trong độ tuổi 10-24 gặp khó khăn trong việc tiếp cận nguồn thông tin hay giáo dục và dịch vụ về tình dục, sức khỏe sinh sản ở gia đình, nhà trường cũng như ngoài xã hội”, bà Đức cho hay.

Các vấn đề phát sinh từ hành vi tình dục không an toàn, thiếu hiểu biết về tình dục dẫn tới tình trạng bị các bệnh lây truyền qua đường tình dục, nhất là HIV, mang thai ngoài ý muốn và nạo phá thai không an toàn, các hệ lụy khác trong cuộc sống gia đình, xã hội.

Do đó, cung cấp cho giới trẻ kiến thức về sinh sản và sức khỏe tình dục là nội dung quan trọng của giáo dục giới tính, bao gồm kiến thức về các chức năng của bộ phận sinh dục con người, các biện pháp phòng tránh thai, phòng tránh các bệnh lây qua đường tình dục, HIV/AIDS.

“Cung cấp cho giới trẻ có kiến thức về tuổi dậy thì, tình dục và sinh sản để các bạn có kỹ năng sống, hiểu biết, tự điều chỉnh hành vi tình dục của chính mình một cách đúng đắn và lành mạnh, tránh phạm sai lầm không đáng có”, PGS Hoài Đức khuyến cáo.

Trong đó, gia đình đóng vai trò quan trọng. Giáo dục tình dục trong trường học cũng cần thiết, khuyến khích học sinh tích cực tiếp cận kiến thức về sức khỏe tình dục, làm tăng cơ hội tạo ra một môi trường lành mạnh, an toàn hơn.

“Trẻ luôn quan tâm kiến thức về tình dục từ thông tin khác nhau, có thể là bạn bè hoặc phim ảnh khiêu dâm, Internet; có thể là những nguồn tin không đúng, làm ảnh hưởng hiểu biết, dẫn đến hành vi không đúng. Do đó, một chương trình giáo dục tình dục có hiệu quả là được thực hiện trước khi trẻ hoạt động tình dục ở tuổi dậy thì. Điều này tạo ra cơ hội để các em biết phân biệt thông tin sai lệch về tình dục, từ đó tự bảo vệ mình”, GS Đức nói.

PGS.TS Vũ Thị Nhung, nguyên giám đốc Bệnh viện Từ Dũ cho rằng chúng ta cần nhìn nhận thẳng thắn, có cấm các em quan hệ tình dục sớm được hay không? Nếu giữ và cấm không được thì cần chỉ các cho em cách bảo vệ bản thân cách tốt nhất như các cách phòng tránh thai, phòng các bệnh lây lan qua đường tình dục, hay xử lý các tình huống khẩn cấp...

Trong mọi trường hợp, các em cần có kiến thức giới tính cơ bản như đã quan hệ thì có nguy cơ có thai, các dấu hiệu có thai để phát hiện sớm...

Trong quá trình làm việc, bà gặp nhiều trường hợp học sinh có thai 6 - 7 tháng mới biết khi đó can thiệp rất nguy hiểm.

Cần định hướng về thái độ

Giáo dục giới tính cho trẻ em và thanh thiếu niên không chỉ dừng ở việc cung cấp kiến thức về cơ thể, hệ sinh sản, cơ chế thụ thai, các biện pháp tránh thai, phòng ngừa các bệnh lây qua đường tình dục, hay các kiến thức đơn thuần về hoạt động tính dục của con người. Bên cạnh kiến thức, trẻ em và thanh thiếu niên rất cần được giáo dục, định hướng về thái độ đối với vấn đề giới tính, tình dục.

Mục tiêu của việc giáo dục thái độ này nhắm đến tính trách nhiệm và lòng tôn trọng dành cho bản thân và đối tượng trong mối quan hệ. Một người trẻ có trách nhiệm và lòng tự trọng, tôn trọng người khác sẽ hình dung được hệ quả của các hành vi tính dục để từ đó có thể quyết định khi nào có quan hệ tình dục, bên cạnh việc biết sử dụng biện pháp tránh thai và tránh bệnh. Khi xã hội còn nhiều quan niệm khắt khe với nữ giới, những tổn thương về tinh thần, tình cảm xảy ra ở trẻ nữ bị đổ vỡ mối quan hệ sau khi có quan hệ tình dục với bạn trai cũng khá nặng nề và kéo dài.

Giáo dục giới tính cho trẻ cần lưu ý đến giới và độ tuổi của trẻ. Với cả trẻ nam và trẻ nữ, đều cần huấn luyện trẻ biết cách kiềm chế bản thân. Với trẻ nam, cần đặc biệt giáo dục về tính trách nhiệm và tôn trọng bạn gái, kể cả tôn trọng quyết định không muốn có quan hệ tình dục của bạn. Với trẻ nữ, cần đặc biệt giáo dục trẻ biết tự yêu bản thân, có trách nhiệm với chính mình trong việc quyết định quan hệ tình dục, biết nói “không” khi cảm thấy không an toàn và biết tự bảo vệ trước nguy cơ mang thai ngoài ý muốn, nguy cơ bị nhiễm bệnh. Trẻ nữ cũng cần được huấn luyện kỹ năng thương lượng với bạn trai trong việc đồng ý hay không đồng ý quan hệ tình dục và việc sử dụng biện pháp tránh thai, tránh bệnh.

Về độ tuổi, có thể tạm phân chia theo ba độ tuổi. Với trẻ nhỏ dưới sáu tuổi, cần dạy trẻ biết đâu là những nơi trên cơ thể mà người lạ không được phép chạm vào. Với trẻ nhi đồng, cần chỉ bảo cho trẻ cách giữ vệ sinh cơ thể, chăm sóc cơ thể, ứng phó với hiện tượng dậy thì, tình bạn và các kỹ năng giao tiếp với bạn bè. Tuổi này cũng cần hiểu quyền được pháp luật bảo vệ trước các hành vi xâm hại. Với thanh thiếu niên, có thể giáo dục về cơ chế thụ thai, các biện pháp an toàn tình dục, đồng thời hướng các em đến lối sống có trách nhiệm, xây dựng mối quan hệ đôi lứa dựa trên sự bình đẳng, tôn trọng. Nguyên tắc chung khi trao đổi với trẻ là sự lắng nghe, đồng cảm và cởi mở.