Cần nhanh chóng kiện toàn tổ chức bộ máy dân số các cấp

Chủ đề Ngày Dân số Thế giới năm nay là “25 năm thực hiện chương trình hành động Hội nghị Quốc tế về Dân số và Phát triển”.

Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu khẳng định, với sự quan tâm của các cấp Ủy Đảng và Chính quyền cả về lãnh đạo - chỉ đạo, đầu tư nguồn lực và tăng cường tổ chức bộ máy, sự nỗ lực và phối hợp hành động của các cấp, các ngành cùng đội ngũ cán bộ làm công tác dân số từ trung ương đến địa phương, sự hưởng ứng của các tầng lớp nhân dân, chúng ta đã sớm đạt được tất cả các mục tiêu đề ra trong chương trình hành động của hội nghị Dân số và Phát triển 1994.

Mức sinh giảm mạnh và đạt mức sinh thay thế (bình quân mỗi cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ có 2,1 con) vào năm 2006, sớm hơn 10 năm so với mục tiêu và được duy trì cho đến nay: Tốc độ gia tăng dân số quá nhanh đã được khống chế thành công; cơ cấu dân số có những chuyển biến tích cực; dân số Việt Nam đã bước vào thời kỳ cơ cấu dân số vàng, tạo cơ hội cho phát triển nhanh kinh tế - xã hội; sức khỏe bà mẹ, trẻ em được cải thiện rõ rệt; tuổi thọ bình quân tăng nhanh và đạt 73,5 tuổi; chất lượng dân số được cải thiện về nhiều mặt; chỉ số phát triển con người tăng nhanh và đạt mức trung bình trong các nước trên thế giới.

Phó chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu phát biểu tại Lễ mít tinh kỷ niệm ngày Dân số thế giới 11/7

Những thành tựu đạt được trong lĩnh vực dân số thời gian qua đã góp phần quan trọng vào sự nghiệp phát triển kinh tế-xã hội, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, xóa đói giảm nghèo và nâng cao chất lượng cuộc sống của các tầng lớp nhân dân. Những kết quả này đã góp phần quan trọng vào việc thực hiện thành công các mục tiêu phát triển thiên niên kỷ, được Liên Hiệp Quốc ghi nhận, đánh giá cao và trao tặng Giải thưởng Dân số của Liên Hợp Quốc.

Tuy nhiên, Phó chủ tịch Quốc hôi cũng lưu ý, để đạt được những mục tiêu đề ra, trước mắt chúng ta còn rất nhiều khó khăn, thách thức cần vượt qua như: mức sinh còn chênh lệch lớn giữa các khu vực và đã xuất hiện tình trạng mức sinh giảm quá mức ở một số khu vực; nguy cơ mất cân bằng giới trong tương lai. Những lợi thế của cơ cấu dân số vàng mang lại chưa được khai thác tốt .v.v…

Nhận thức đầy đủ và sâu sắc những thách thức và yêu cầu đặt ra đối với công tác dân số trong những mối quan hệ hữu cơ với sự nghiệp phát triển kinh tế, xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh của đất nước trong tình hình mới, Hội nghị Ban chấp hành Trung ương Đảng lần thứ 6 khóa XII đã có Nghị quyết số 21 về công tác dân số trong tình hình mới. Nghị quyết đề ra hệ thống các quan điểm, mục tiêu và giải pháp có tính bước ngoặt cả về thể chế, chính sách và tổ chức thực hiện về dân số nước ta cho giai đoạn tới, hướng đến “Duy trì mức sinh thay thế, đưa tỷ lệ giới tính khi sinh về mức cân bằng tự nhiên, khai thác tối đa lợi thế cơ cấu dân số vàng, thích ứng với già hóa dân số, phân bổ dân cư hợp lý và nâng cao chất lượng dân số”.

Để triển khai thực hiện Nghị quyết này của Trung ương, Chính phủ cũng đã có Nghị quyết số 137 ban hành chương trình hành động của Chính phủ.

Mục tiêu, nhiệm vụ của công tác dân số trong thời gian tới hết sức nặng nề. Để thực hiện thành công Nghị quyết 21, đạt được các mục tiêu đề ra, Phó Chủ tịch Quốc hộ Uông Chu Lưu yêu cầu:

Các Cấp ủy Đảng, chính quyền cần quan tâm hơn nữa tới việc lãnh đạo, chỉ đạo, đầu tư cho công tác dân số. Cần quán triệt sâu sắc Nghị quyết 21 và Nghị quyết 137, đề ra các chủ trương, kế hoạch thực hiện phù hợp với tình hình cụ thể của Ngành, địa phương; thường xuyên đôn đốc, kiểm tra quá trình thực hiện. Trước mắt, cần khẩn trương xây dựng ban hành hoặc trình cấp có thẩm quyền ban hành các đề án đã được phân công trong chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết 21 và Nghị quyết 137.

Còn đối với Bộ Y tế, Tổng cục Dân số, đơn vị có chức năng quản lý và tổ chức thực hiện công tác dân số cần nhanh chóng củng cố, kiện toàn tổ chức bộ máy và cán bộ làm công tác dân số từ Trung ương đến địa phương theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả; tích cực tham mưu, đề xuất các chính sách, chiến lược, kế hoạch về công tác dân số; tổ chức thực hiện tốt các chiến lược, kế hoạch và chính sách nhằm đưa nội dung của Nghị quyết 21 thành thực tế sinh động.

Cũng tại buổi lễ mít tinh sáng nay, Ông Kamal Malhotra, Điều phối viên Liên Hợp Quốc tại Việt Nam nhấn mạnh, các tổ chức Liên Hợp Quốc tại Việt Nam cam kết sẽ luôn chung tay hỗ trợ Chính phủ nhằm đảm bảo rằng mọi người dân đều được tiếp cận phổ cập với các dịch vụ chăm sóc sức khỏe, bao gồm cả các dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản/sức khỏe tình dục.

Phát biểu khai mạc Lễ mít tinh diễn ra trong sáng nay, GS.TS Nguyễn Viết Tiến - Thứ trưởng thường trực Bộ Y tế cho biết, tại Việt Nam, với sự quan tâm, chỉ đạo và đầu tư của Đảng và Nhà nước, sự phối hợp và hỗ trợ của Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc tại Việt Nam (UNFPA), các tổ chức quốc tế và chính phủ nhiều nước, công tác dân số Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu to lớn, đóng góp quan trọng vào sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội.

Tốc độ tăng dân số bình quân hàng năm 1,7%/năm giai đoạn 1989-1999 đã giảm xuống dưới 1,2% giai đoạn 1999-2009 và khoảng 1% giai đoạn từ 2010 đến nay. Dân số trong độ tuổi lao động (15-64 tuổi) tăng từ 56,1% lên 68,4%.

Từ năm 1993 đến nay, chiều cao trung bình của thanh niên Việt Nam tăng thêm 3cm, đạt 164cm ở nam và 153cm ở nữ. Tuổi thọ trung bình tăng từ 65,5 tuổi năm 1993 lên 73,5 tuổi năm 2018, cao hơn hẳn các nước có cùng mức thu nhập bình quân đầu người.