Dân số già và chuyện người phụ nữ làm búp bê thế chỗ người chết ở Nhật

Đảo Shikoku – hòn đảo nhỏ nhất trong số 4 đảo chính của nước Nhật nổi tiếng là vùng đất hành hương, tạo cảm hứng cho rất nhiều kẻ lữ hành viễn du xám hối, gọi là hành hương. Trong những chuyến đi về vùng đất nhiều truyền thống Phật giáo ấy, các tín đồ sẽ viếng 88 ngôi chùa nằm dọc theo 4 tỉnh Tokushima, Kochi, Ehime và Kagawa. Nếu có dịp đặt chân đến làng Nagora ở phía Đông của đảo Shikoku – Nhật Bản, nhiều người không khỏi sửng sờ hay thậm chí là sợ hãi vì những búp bê có kích cỡ giống người.

Làng Nagoro ở đảo Shikoku, Nhật Bản, đã từng là nơi cư ngụ của hàng trăm cư dân. Nhưng qua nhiều năm, dân số của Nagoro đã giảm đáng kể khi những người trẻ tuổi làng đã bỏ làng ra đi tìm việc làm và chuyển lên các thành phố, để lại những người già – những người về hưu ở lại. Ngày nay, Nagoro thu hút khá đông khách tour Nhật Bản đến thăm quan.

Mới đây, nhiếp ảnh gia Trevor Mogg đã chia sẻ loạt ảnh búp bê giống người mà ông chụp được tại làng Nagora và lập tức nhận được sự chú ý. Bản thân nhiếp ảnh gia 49 tuổi cũng thừa nhận ông cảm thấy sợ trong lần đầu đặt chân đến ngôi làng nhỏ này vì búp bê quá giống người và chúng có mặt "ở khắp mọi nơi" - từ trong nhà, ngoài đường, trạm dừng xe buýt đến bên trong trung tâm cộng đồng.

"Tôi cảm thấy rùng mình trong lần đầu đặt chân đến đó, một phần vì không thấy bóng người. Không có người dân địa phương, không có du khách… mà chỉ có những búp bê kích cỡ giống người" – ông Trevor chia sẻ, đồng thời nói thêm rằng ngôi làng nhỏ đến mức "bạn có thể đi hết trong vòng 10 phút".

Nhiếp ảnh gia Mogg nói ông đặc biệt sợ những búp bê quay lưng ra ngoài vì ông "không chắc đó là búp bê hay người thật cho đến khi ông tiến đến đủ gần" và ông "luôn nghĩ rằng nó có thể quay lại bất cứ lúc nào".

Trevor tiết lộ ông nhìn thấy khoảng 150 búp bê mặc dù nhiều người nói rằng có tổng cộng 350 búp bê nằm rải rác khắp làng Nagora.

Theo The Sun, Tsukimi Ayano chính là người làm ra những búp bê này để tưởng nhớ những người đã rời khỏi làng Nagora cũng như những người đã chết. Ngôi làng này hiện còn chưa đầy 40 người sinh sống do suy giảm dân số và Ayano là một trong những dân làng trẻ tuổi nhất tại đây.

Vào đầu những năm 2000, khi Ayano Tsukimi trở về nhà của cô ở Nagoro sau nhiều thập kỷ sống ở thành phố Osaka, cô cảm thấy buồn khi tìm thấy ngôi làng của mình giống như một thị trấn ma quái. Vì vậy, cô bắt đầu làm những con búp bê có kích thước bằng cuộc sống, một cho mỗi cư dân đã rời làng hoặc chết, và đặt chúng quanh làng. Những con số mặc quần áo rực rỡ bên ngoài cửa hàng; một bó bọc trong quần áo mùa đông chờ đợi tại trạm xe buýt; những phụ nữ lớn ngồi bên lề đường và nhìn những cánh đồng xa hơn. Búp bê ở khắp mọi nơi, và chúng vượt quá số cư dân thực tế của Nagoro gấp 10 lần.

Bà Tsukumi đang làm các hình nhân cho ngôi làng

Người phụ nữ này quyết định rời TP Osaka và trở về làng Nagora vào đầu những năm 2000 để chăm sóc cha. Ayano cũng đã làm một búp bê có ngoại hình giống cha mình và để nó ngoài cánh đồng của gia đình cô.

Nhiều búp bê khác được Ayano làm theo ngoại hình của dân làng hoặc cựu dân làng để tưởng nhớ họ. Trong khi đó, cũng không ít búp bê được Ayano làm dựa theo trí tưởng tượng. Ayano chia sẻ cô làm búp bê có kích cỡ giống người một phần để thỏa mãn sở thích "kỳ dị" của mình, phần khác để giúp ngôi làng gần như bị bỏ hoang này nhìn đỡ trống vắng.

"Thời gian và công sức bỏ ra để làm mỗi con búp bê là rất nhiều. Nhiều búp bê được làm dựa theo ngoại hình của những dân làng đã mất hoặc những người đã rời làng để bắt đầu cuộc sống mới tại thành thị. Mỗi búp bê đều có thiết kế phức tạp và độc đáo. Một vài búp bê thậm chí còn được làm dựa theo ngoại hình của những người chỉ mới viếng thăm ngôi làng một lần" – ông Trevor chia sẻ.

Theo The Sun, ngôi trường duy nhất của Nagora đã bị đóng cửa cách đây 6 năm do ngôi làng này không còn những người trẻ tuổi. Nhiếp ảnh gia Trevor đã ví von làng Nagora là một "xã hội Nhật Bản thu nhỏ" với tỉ lệ sinh thấp dẫn đến tình trạng suy giảm dân số, đặc biệt là ở những khu vực nông thôn.

"Tsukimi Ayano đang nỗ lực tái hiện một cộng đồng mà cô từng biết. Cùng lúc, cô muốn tưởng nhớ đến những người từng sinh sống tại làng Nagora" – ông Trevor cho biết.

Theo The Sun, dân số hiện tại của Nhật Bản là khoảng 127 triệu người nhưng có thể giảm xuống còn ít hơn 100 triệu người trong vòng 35 năm tới. "Những búp bê có kích cỡ giống người đã bắt đầu xuất hiện tại những ngôi làng lân cận Nagora khi dân số của những ngôi làng này cũng đang giảm" – Trevor nói thêm.

Sự suy thoái của Nagoro là một điều kiện tất yếu của quá trình đô thị hóa, và nó chịu chung số phận với hàng chục ngàn ngôi làng khác trên khắp Nhật Bản. Kết hợp vấn đề là tỷ lệ sinh thấp ở nước này, có nghĩa là có ít thanh niên hơn sẽ cư trú tại các làng mạc hoang vu. Ngoài ra, số người cao tuổi ở Nhật Bản đang tăng lên với khoảng 20% trong số 127 triệu người trên 65 tuổi của đất nước này. Cùng với tỷ lệ sinh giảm, người ta hy vọng 40% người Nhật sẽ ở độ tuổi nghỉ hưu cao hơn hiện nay. Trong cùng thời kỳ đó, dân số Nhật Bản sẽ giảm dưới 100 triệu.

Ở tuổi 65, Ayano Tsukimi là cư dân trẻ nhất của Nagoro. Trường của ngôi làng đóng cửa vào năm 2012 sau khi hai học sinh còn lại của mình tốt nghiệp. Ngày nay, tòa nhà được đặt bởi các búp bê của Ayano ở phía sau các bàn làm việc, mở các cuốn sách trước mặt họ, trong khi đó một giáo viên đứng bên bảng đen và một hiệu trưởng trường phù hợp.

Có lẽ chính cái cảm giác rờn rợn đã khiến cho không ít khách tour du lịch Nhật Bản cảm thấy thích thú khi đến ngôi làng này. Tuy vậy, bạn phải chắc chắn ràng là mình không phải là một người “yếu tim”, nếu không, sẽ rất dễ dẫn đến cảm giác sợ hãi khi đến đây.