Dị tật thai nhi: Làm sao để ngăn ngừa?

Dị tật ở thai nhi do đâu?

Hãy đọc một số chú ý dưới đây để chuẩn bị một cơ thể thật tốt khi mang thai, tránh cho bé bị dị tật.

1. Mang thai khi đang bị bệnh

Nhiều bà mẹ vẫn mang thai dù đang mắc bệnh rubella, viêm gan siêu vi, viêm thận…, rủi ro sảy thai, sinh non, thai thết lưu hoặc dị tật thai nhi là rất dễ xảy ra. Nên kiểm tra sức khỏe trước khi mang thai là cực kỳ quan trọng. Dựa trên tình hình sức khỏe, bệnh tật của mẹ, bác sĩ sẽ đưa ra lời khuyên tốt nhất cho thai kỳ khỏe mạnh và suôn sẻ.

2. Tự ý sử dụng thuốc men

Bất cứ khi nào có dấu hiệu bị ho, cảm cúm, viêm họng hay sốt khi mang thai, mẹ bầu nên đi thăm khám để được kê toa an toàn. Uống thuốc không chỉ định có thể tác động rất xấu đến sự phát triển của thai nhi, nghiêm trọng nhất là nguy cơ dị tật bẩm sinh. Tuyệt đối không tự ý uống thuốc trong thai kỳ mà không được sự cho phép của bác sĩ, bầu nhé!

3. Căng thẳng, stress

Trong thai kỳ, mẹ bầu nên cố gắng thư giãn và nghỉ ngơi nhiều nhất có thể. Thường xuyên sống trong lo lắng, mệt mỏi và căng thẳng có thể dẫn mẹ bầu đến nguy cơ trầm cảm khi mang thai, từ đó ảnh hưởng tiêu cực đến bé con trong bụng, từ sự phát triển thể chất đến tâm lý và cả trí tuệ.

4. Thói quen uống rượu

Rượu là món cấm kỵ trong thai kỳ, dù chỉ là một ngụm nho nhỏ. Theo máu vào nhau thai, chất cồn trong rượu nhanh chóng gây tổn thương trực tiếp đến thai nhi, gây sinh non, sảy thai hoặc thai chết lưu. Mẹ uống rượu khi mang thai còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển tâm lý của bé con sau này.

5. Thói quen hút thuốc lá

Ngoài uống rượu, hút thuốc khi mang thai cũng phải cấm triệt để. Sảy thai, sinh non, thai chết lưu, dị tật nhai nhi và nhiều biến chứng thai kỳ khác chính là hậu quả nếu mẹ bầu vẫn duy trì thói quen xấu xí này trong thai kỳ.

6. Thiểu chăm sóc tiền sản

Chăm sóc tiền sản là điều kiện tiên quyết để mẹ bầu sở hữu một thai kỳ suôn sẻ, khỏe mạnh. Tiêm phòng trước khi mang thai, uống bổ sung a-xít folic 3-6 tháng, sẽ giúp bạn ngăn ngừa dị tật thai nhi hiệu quả. Cẩn tắc vô áy náy mẹ nhé!

7. Tắm nước nóng có khả năng gây dị tật thai nhi

Đây dường như là điều mà rất ít mẹ bầu biết đến, trong khi đó việc tắm nướng nóng, xông hơi thường xuyên sẽ khiến nhiệt độ cơ thể tăng bất thường, gây ảnh hưởng đến sức khỏe, sự phát triển của thai nhi, thậm chí gây dị tật ống thần kinh nữa đấy. Chính vì vậy, mẹ bầu cần biết đếnnguyên nhân gây dị tật thai nhi này để hạn chế việc tắm nước nóng nhé, nếu trời lạnh quá bạn cí thể vận động nhẹ nhàng rồi sử dụng nước ấm vừa để tắm cũng rất tốt.

8. Ăn nhiều chất cay gây dị tật thai nhi

Có một số mẹ bầu bị nhạt miệng nên có thói quen sử dụng nhiều các loại gia vị có chất cay, nóng như tiêu, ướt, gừng,… mặc dù chúng sẽ giúp mẹ bầu kích thích khẩu vị, ăn ngon hơn nhưng thực tế các thực phẩm này lại gây ra những ảnh hưởng không tốt đối với thai nhi đấy nhé. Mẹ bầu thường xuyên ăn cay sẽ khiến thai nhi không thể phát triển tốt, làm tăng nguyên nhân gây dị tật thai nhi, sảy thai, sinh non và nhiều biến chứng nguy hiểm khác. Do đó, trong thời gian mang thai, bạn nên hạn chế sử dụng các thực phẩm cay nóng này để bé yêu có điều kiện phát triển tốt nhất ngay từ trong bào thai nhé.

Đề phòng dị tật trước khi mang thai

Chia sẻ với về vấn đề phòng tránh dị tật cho thai nhi, BS Lê Thị Kim Dung - Trưởng khoa Sản, Trung tâm Y tế Thái Hà cho biết, để phát hiện được dị tật thai nhi không phải là điều dễ dàng. Hiện nay, đa số các dị tật thai nhi được phát hiện bằng cách tiến hành khám thai, thực hiện đúng các tiêu chí của siêu âm …

"Ví dụ như bệnh down phát hiện bằng tầm soát độ dày da gáy (2-12 tuần) hoặc triple test, nếu nghi vấn nữa thì chọc ối để xét nghiệm hoặc siêu âm để nhìn thấy hình thái. Nếu thực hiện đúng sẽ không đến nỗi khi sinh ra mới biết được con mình mắc bệnh", BS Dung cho biết.

Siêu âm có thể phát hiện những bất thường ở thai nhi

Theo BS Dung, biểu hiện thông thường các bà mẹ có thể nhận biết đó là khi thai dị tật thường ra ối nhiều hơn bình thường và điều này hoàn toàn có thể phát hiện qua phương pháp siêu âm.

Ngoài ra, để hạn chế tối đa khả năng dị tật của thai nhi thì các bà mẹ phải ý thức được việc mang thai của mình. Bởi, khi đã hình thành thai nhi mọi biện pháp can thiệp trước sinh để tránh dị tật dường như là không thể.

Theo đó, trước khi quyết định có thai 3 tháng, người phụ nữ nên tiêm phòng các bệnh như cúm, rubella… Nếu đang sử dụng thuốc tránh thai hoặc đặt vòng thì cần phải dừng lại.

Trước khi quyết định có thai 2 tháng thì cần phải tẩy giun, vì trong lúc có thai không thể tiến hành tẩy giun được. Đặt biệt, trước khi có ý định mang thai 1 tháng nên bắt đầu bổ sung viên sắt và axit folic để phòng tránh dị tật ống thần kinh của thai nhi.

BS Dung - Trưởng khoa Sản, Trung tâm Y tế Thái Hà khuyến cáo, nên bổ xung axit folic trước khi có ý định mang thai để phòng dị tật

"Việc bổ xung axit folic là điều tối quan trọng đối với phụ nữ trước khi mang thai. Bởi nó có thể phòng tránh các khuyết tật về ống thần kinh. Khuyết tật ống thần kinh của thai nhi phát sinh rất sớm, trước khi người phụ nữ nhận ra mình có thai, vì vậy người phu nữ cần dùng thuốc trước khi có thai khoảng 2 tháng và trong 3 tháng đầu thai nghén", BS Dung khuyến cáo.

Đồng thời, trước khi mang thai người phụ nữ cũng nên làm một số xét nghiệm như: Điện tim đồ, xét nghiệm một số bệnh lây qua đường máu, khám phụ khoa …

Khám khi mang thai rất quan trọng Đối với trường hợp đã mang thai, BS Dung khuyến cáo, cần phải khám và siêu âm ít nhất 4 lần; xác nhận thai đã nằm trong buồng tử cung chưa; xác định tim thai khi thai được 7 tuần tuổi; xét nghiệm vi sinh; xét nghiệm nhóm máy, Rh; xét nghiệm sàng lọc trước sinh (lấy máu) vào tuần thứ 16 đến 18 của thai nhi.

Những điều cơ bản nhất cần phải biết trước và trong khi mang thai

Ngoài ra cần siêu âm tim dị tật của thai nhi vào các tuần 12-22-32 và tiêm phòng uốn ván vào tháng thứ 6 hoặc tháng thứ 7 của thai kỳ.

Trong trường hợp các xét nghiệm tầm soát chỉ ra rằng người phụ nữ có nguy cơ cao của khuyết tật bẩm sinh cho thai nhi, người phụ nữ sẽ được yêu cầu các xét nghiệm chẩn đoán. Các xét nghiệm chẩn đoán có trị quyết định, trong nhiều trường hợp chỉ ra rằng thai nhi hoàn toàn không khuyết tật mặc dù các xét nghiệm tầm soát có những nguy cơ.

Xét nghiệm chẩn đoán đầu tiên là siêu âm thai nhi chi tiết, phương pháp này có thể phát hiện nhiều khuyết tật cấu trúc, đặc biệt khuyết tật về tim, xương, hay thần kinh trung ương. Tuy nhiên, siêu âm chi tiết không được khuyến cáo nên làm nhiều lần bởi nguy cơ lâu dài cho thai nhi vẫn chưa xác định rõ.

Xét nghiệm chẩn đoán thứ 2 là làm sinh thiết mẫu gai rau thai, nhằm chẩn đoán những khuyết tật rối loạn nhiễm sắc thể như hội chứng Down hay hội chứng ba nhiễm sắc thể 18. Xét nghiệm này khi cần thiết có thể được làm từ rất sớm trong thai kỳ vào khoảng 10-12 tuần tuổi thai.

Phương pháp tiếp theo là chọc dò nước ối, phương pháp này thường được làm khi thai 15-20 tuần tuổi. Dưới sự chỉ dẫn bằng siêu âm, bác sĩ chuyên khoa có thể lấy mẫu nước ối chứa các tế bào thai nhi. Các tế bào này sau đó được nuôi cấy để xác định một số rối loạn di truyền hay khuyết tật nhiễm sắc thể như hội chứng Down hay khuyết tật ống thần kinh.

Cuối cùng là phương pháp lấy máu từ cuống rốn của thai, đây là kỹ thuật phức tạp hơn sinh thiết mẫu gai rau thai hay chọc dò nước ối, được làm khi thai 18 tuần tuổi hoặc muộn hơn. Kỹ thuật này cho kết quả rất nhanh và được làm khi cả ba kỹ thuật trên đều không khẳng định được chẩn đoán, rất hiếm khi xảy ra, hoặc khi cần kết quả tức thì.