Hải Phòng - Nguy cơ tăng sinh con thứ 3 trở lên - Quyết liệt vận động, tuyên truyền

Năm 2016, toàn thành phố có 30.250 trẻ sinh ra thì có đến 1.987 trẻ là con thứ 3 trở lên, tăng 0,49% so với năm 2015. Hết quý 1-2017, có 425 trẻ mới sinh là con thứ 3 trở lên, tăng 6 trường hợp so với cùng kỳ năm 2016. Đáng chú ý, vẫn còn nhiều cán bộ, công chức, viên chức, đảng viên sinh con thứ 3 trở lên.

“Nóng” sinh con thứ 3 trở lên ở mọi trường hợp

Khoảng gần 10 năm gần đây số gia đình sinh con thứ 3 trở lên chủ yếu tập trung vào những gia đình có điều kiện kinh tế, gia đình sinh con một bề, trong đó có cả cán bộ đảng viên, công chức, viên chức. Các gia đình sinh con thứ 3 trở lên đưa ra nhiều lý do: Sinh thêm con để “dự phòng”, áp lực tâm lý của gia đình nhà chồng, “lỡ” có thai mà không nỡ bỏ, sinh thêm con cho “có nếp, có tẻ”… Gia đình anh Vũ Anh Huấn và chị Nguyễn Thị Bích, ở thôn Đông Trên, xã Vinh Quang (huyện Tiên Lãng) có 4 con gái, con lớn nhất đang học lớp 7, con nhỏ nhất được hơn 1 tuổi. Cả 2 vợ chồng đều làm nông nghiệp kết hợp khai thác thủy, hải sản. Chị Bích cho biết: “Với 4 đứa con, vợ chồng tôi cũng thêm vất vả. Bản thân không muốn sinh nhiều con nhưng nghĩ đến hoàn cảnh gia đình chồng có 3 anh em trai mà ông bà nội toàn cháu gái, bố mẹ chồng giục giã nên cứ cố”. Không riêng gia đình chị Bích, ở huyện Tiên Lãng năm 2016 có 310 trường hợp sinh con thứ 3 trở lên, trong đó có 21 trường hợp sinh con thứ 4 và cá biệt có 1 trường hợp sinh con thứ 5 tại xã Bạch Đằng. Tiên Lãng cũng là địa phương có số người sinh con thứ 3 trở lên nhiều của thành phố. Quý 1-2017, toàn huyện có 71 người sinh con thứ 3 trở lên trong đó có 4 trường hợp sinh con thứ 4, tăng 14 trường hợp so với cùng kỳ năm 2016. 

Tại nhiều địa phương khác, số người sinh con thứ 3 trở lên cũng đang ở mức báo động. Năm 2016, huyện Kiến Thụy có 257 trường hợp; huyện Thủy Nguyên có 481 trường hợp; huyện Vĩnh Bảo có 292 trường hợp sinh con thứ 3 trở lên. Quý 1-2017, huyện Kiến Thụy có 96 trường hợp sinh con thứ 3 trở lên trong đó có 10 trường hợp là con thứ 4, tăng 28 trường hợp so với cùng kỳ năm 2016. Cũng trong quý 1-2017, huyện Vĩnh Bảo có 81 người sinh con thứ 3 trở lên (4 trẻ là con thứ 4)… Đáng chú ý năm 2016, thành phố có 54 cán bộ, đảng viên vi phạm sinh con thứ 3 trở lên, quý 1-2017 có 12 người. Dự báo năm 2017, số người sinh con thứ 3 trở lên và số trẻ em là con thứ 3 trở lên sẽ tăng hơn năm 2016. 

Quyết liệt vận động, tuyên truyền

Số con thứ 3 trở lên năm 2016 của thành phố là 1.987 trẻ, nếu mỗi năm thêm số trẻ tương đương như vậy thì thành phố cần xây dựng thêm 2 trường học mới với quy mô loại 1 (khoảng 30 lớp cho 4-5 khối/trường). Không chỉ gia tăng về trường lớp, các dịch vụ kèm theo như chăm sóc sức khỏe, nâng cao chất lượng cuộc sống, dịch vụ y tế cũng cần phát triển theo, và không bao lâu nữa quy mô dân số sẽ tăng đáng kể. Nếu không quyết liệt vận động, tuyên truyền để nâng cao nhận thức của cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức người dân, sẽ ảnh hưởng đến quy mô cũng như chất lượng dân số những năm tiếp theo.

Qua khảo sát thực tế, có nhiều lý do các gia đình sinh con thứ 3 trở lên song có nguyên nhân cơ bản là nhiều người đang hiểu nhầm về chính sách dân số, cho rằng được “đẻ thoải mái”. Tâm lý “đẻ dự phòng” khi đời sống xã hội phức tạp (nghiện hút) và tai nạn giao thông gia tăng cũng khiến công tác tuyên truyền về chính sách dân số thêm khó khăn. Mặt khác, theo Giám đốc Trung tâm Dân số-Kế hoạch hóa gia đình huyện Tiên Lãng Hoàng Văn Luất thì “tình trạng cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức... vi phạm chính sách DS-KHHGĐ nhưng xử lý chưa đủ sức răn đe nên chưa có tác dụng nêu gương cho người dân”. Với đảng viên vi phạm chính sách DS-KHHGĐ hiện mức xử lý là kiểm điểm khiển trách nếu sinh con thứ 3, cảnh cáo nếu sinh con thứ 4. Năm 2016, trong số 54 đảng viên vi phạm, có 25 người đã bị xử lý kỷ luật, 29 người chưa. Quý 1-2017, có 2/12 đảng viên vi phạm chính sách DS-KHHGĐ đã bị xử lý.

Trước thực trạng “nóng” về sinh con thứ 3 trở lên hiện nay, trong khi chưa có quy định nào xử lý đủ sức răn đe thì công tác tuyên truyền vẫn được đặt lên hàng đầu. Theo đó các cấp ngành, địa phương, nhất là đội ngũ cán bộ, cộng tác viên dân số, cán bộ nhân viên y tế cơ sở tăng cường tuyên truyền về chính sách DS-KHHGĐ với nhiều hình thức, tổ chức có hiệu quả các chiến dịch truyền thông lồng ghép với cung cấp dịch vụ KHHGĐ đến phụ nữ, nam giới trong độ tuổi sinh đẻ một cách thuận tiện nhất; duy trì hoạt động của các câu lạc bộ, các mô hình dân số một cách hiệu quả. Chính quyền địa phương với vai trò trung tâm điều phối, kết nối các đoàn thể phối hợp chặt chẽ cùng vận động hội viên. Các làng văn hóa đưa chính sách DS-KHHGĐ thành tiêu chí thi đua đánh giá các gia đình thực hiện hương ước làng hằng năm. Quan trọng là phải phát huy tích tích cực, chủ động của đội ngũ cán bộ, cộng tác viên dân số tại từng địa bàn trong công tác tuyên truyền vận động để việc thực hiện chính sách dân số có hiệu quả./.

Theo Chi cục DS-KHHGĐ thành phố Hải Phòng