Người Việt sống thọ nhưng số năm sống khỏe ít

Nhìn lại chặng đường 25 năm Việt Nam tham gia ký kết và thực hiện chương trình hành động Hội nghị Quốc tế về dân số và phát triển (ICPD Cairo, 1994), ông Trần Văn Trị, Chi Cục trưởng Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình TP.HCM cho biết công tác dân số của Việt Nam đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, góp phần vào phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Dân số Việt Nam đang đối mặt nhiều thách thức

Hiện dân số Việt Nam trong độ tuổi lao động tăng mạnh, tỉ trọng dân số phụ thuộc giảm. Chất lượng dân số, tầm vóc thể lực người Việt được cải thiện nhiều. Số năm sống trung bình sau khi đạt 60 tuổi của người Việt đã tương đương nhiều nước ở châu Âu.

Tại TP.HCM, 6 tháng đầu năm 2019 đã có gần 30.000 trẻ em được sinh ra với tỉ lệ chênh lệch giới tính khi sinh là 109,9 trẻ nam/100 trẻ nữ, tỉ lệ này có xu hướng giảm so với năm 2018. Bên cạnh đó, năm 2018 và 6 tháng đầu năm 2019, ngành dân số TP.HCM đã đạt được các kết quả đáng khích lệ như: tỉ suất tử vong trẻ em dưới 1 tuổi ở mức rất thấp (khoảng 7,7‰); mạng lưới tầm soát, chẩn đoán trước sinh và sơ sinh đã từng bước được triển khai ở tất cả các quận, huyện. Tỉ lệ bà mẹ mang thai được sàng lọc trước sinh đạt hơn 87% và tỉ lệ trẻ em sơ sinh được sàng lọc sơ sinh đạt hơn 82% (cao nhất cả nước). Hiện dân số TP có khoảng 8,8 triệu người, cơ cấu dân số trong độ tuổi lao động tăng từ 64,5% lên gần 71% trong 10 năm qua.

Tuy nhiên, theo ông Trị, cả nước nói chung và TP.HCM đang đối mặt nhiều thách thức. Cụ thể quy mô dân số lớn, mật độ dân số cao và mất cân bằng giới tính khi sinh đang ở mức nghiêm trọng và ngày càng lan rộng. Di cư vẫn diễn ra với cường độ mạnh trên phạm vi cả nước, chưa có giải pháp đồng bộ phát huy lợi thế của thời kỳ cơ cấu dân số vàng và thích ứng với già hóa dân số. Đặc biệt, tuổi thọ bình quân tăng nhưng số năm sống khỏe mạnh thấp hơn so với nhiều nước.

Ông Nguyễn Hữu Hưng, Phó Giám đốc Sở Y tế TP.HCM lưu ý các cơ quan liên quan cần tập trung triển khai có trọng tâm các hoạt động nâng cao chất lượng dân số giai đoạn đầu đời. Mở rộng phạm vi thực hiện chương trình tầm soát chẩn đoán và điều trị các bệnh tật trước sinh và sơ sinh cũng như chương trình khám sức khỏe tiền hôn nhân. Cạnh đó nỗ lực chăm lo đáp ứng đầy đủ các nhu cầu về kế hoạch hóa gia đình cho người dân trong đó có vị thành niên, thanh niên, đi trước đón đầu trong thích ứng với già hóa dân số.

12 bí quyết giúp bạn sống khỏe mà không cần tập luyện nhiều

1. Rau củ chiếm 1/2 lượng thức ăn

Trái cây và rau củ là nguồn chất xơ, nước và vi sinh vật hữu ích. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng nếu cho nhiều rau và hoa quả vào đĩa thức ăn thì sức khỏe sẽ được cải thiện. Tương tự, khi đi siêu thị, nếu một nửa giỏ hàng của bạn chứa đầy hoa quả và rau củ thì có nghĩa là bạn đã đạt được một nửa thành công về việc duy trì sức khỏe tốt.

2. Ăn những gì bạn muốn và những khi bạn muốn

Đôi khi chúng ta quyết định tránh các sản phẩm yêu thích trong một thời gian, nhưng chúng ta không thể tránh mãi và sau đó càng ăn nhiều, kết quả cuối cùng là tăng cân.

Để luôn luôn mạnh mẽ và khỏe mạnh, chúng ta cần phải ăn những gì chúng ta muốn và tận hưởng từng miếng mà không cảm thấy có lỗi. Điều này sẽ làm giảm đi những suy nghĩ về món ăn ưa thích lúc nào cũng xuất hiện trong đầu.

3. Ngừng đếm lượng calo

Chất lượng thực phẩm quan trọng hơn số calo có trong loại đồ ăn đó. Theo các chuyên gia dinh dưỡng, bạn có thể ăn thoải mái mà không cần tính toán lượng calo, chỉ cần thực phẩm trong bữa ăn là lành mạnh, tốt cho sức khỏe thì dù bạn ăn nhiều cũng không phải là điều đáng ngại.

4. Áp dụng "quy tắc 2 lần cắn"

Nếu thực sự muốn ăn loại thực phẩm không lành mạnh nào đó, để đánh lừa bộ não, hãy cắn một miếng rồi uống một ly nước, sau đó mới cắn thêm miếng nữa. Như vậy, cảm giác no bụng sẽ xuất hiện nhanh hơn.

5. Bắt đầu một ngày với protein

Thực phẩm giàu protein làm giảm mức độ "hormone đói" - ghrelin. Đó là lý do tại sao các chuyên gia thường khuyên bạn nên ăn trứng, ức gà và sữa chua vào buổi sáng để có cảm giác no lâu cho đến tận bữa trưa. Hơn nữa, những thực phẩm này giúp tạo thành một bữa sáng hiệu quả hơn bữa ăn sáng có carbohydrate.

6. Đi bộ 2 phút mỗi giờ

Nếu phải ngồi làm việc nhiều, hãy đặt một quy tắc cứ mỗi giờ lại đứng lên đi bộ 1-2 phút để tăng cường các hoạt động thể chất, giảm thiểu tác hại do việc ngồi quá nhiều gây ra. Bạn có thể tìm lý do để ghé thăm một bộ phận khác, đi bộ lên hoặc xuống các tầng khác hoặc ra ngoài trong một phút. Điều này sẽ giúp luôn năng động trong cả ngày.

7. Không bao giờ ăn đồ ăn nhẹ trong gói

Bạn có thể nhanh chóng ăn hết một lượng lớn bim bim, bánh quy hoặc kẹo để trong gói lớn chỉ trong vòng 5 phút. Hãy đặt các món ăn nhẹ vào một đĩa hoặc chia chúng thành các túi nhỏ hơn. Điều này sẽ giúp kiểm soát lượng thức ăn đã ăn và biết được đến lúc nào phải dừng lại.

8. Áp dụng "quy tắc 10 phút"

Quy tắc này phù hợp với mọi thói quen tốt. Chẳng hạn, nếu muốn đi ngủ sớm, bạn hãy đi ngủ sớm hơn 10 phút theo kế hoạch ban đầu. Nếu muốn tập yoga nhưng không thể sắp xếp thời gian rảnh, hãy bắt đầu với 10 phút mỗi ngày.

9. Giảm lượng đường tiêu thụ xuống 6 thìa

Một lượng đường lớn trong thức ăn khiến nguy cơ mắc bệnh tiểu đường tuýp 2 cao hơn. Ngoài ra, đây cũng là nguyên nhân dẫn tới béo phì. Các chuyên gia y tế đã đưa ra khuyến cáo cho mức tiêu thụ đường là 6 muỗng cà phê một ngày đối với phụ nữ và 9 muỗng cà phê cho nam giới.

10. Ngồi làm việc ở nơi gần cửa sổ

Một lượng lớn ánh sáng mặt trời có ảnh hưởng tích cực đến cả chất lượng giấc ngủ và năng suất làm việc của bạn. Vì thế, hãy lựa chọn chỗ ngồi làm việc đủ ánh sáng.

11. Uống nước ấm

Các loại nước ấm giúp làm giảm lượng chất thải từ quá trình trao đổi chất, từ đó làm chậm lại quá trình lão hóa. Trà hoặc một ly nước ấm (lý tưởng là 30 phút trước bữa ăn) sẽ hỗ trợ tiêu hóa, tăng năng suất trao đổi chất và cải thiện lưu thông máu.

12. Không đánh răng sau khi ăn

Các chuyên gia khuyên bạn không nên đánh răng ngay sau khi ăn mà ít nhất phải 30 phút sau đó. Đặc biệt, nếu bạn ăn hoặc uống gì đó chua, tuyệt đối phải tuân thủ nguyên tắc này để không làm hỏng men răng.