Những sai lầm phổ biến của cha mẹ khi vệ sinh mắt, mũi trẻ

Khi sinh ra, các bộ phận của trẻ vẫn còn non nớt. Vì vậy, việc vệ sinh cần sự nhẹ nhàng, cẩn thận để không gây xây xát, tổn thương, nhưng phải đảm bảo sạch sẽ. Hiểu rõ điều đó, thế những nhiều bậc cha mẹ vẫn duy trì thói quen tưởng chừng như vô hại khi chăm sóc trẻ nhưng vô tình khiến trẻ mắc những chứng bệnh trầm trọng hơn. Dưới đây là những sai lầm phổ biến khi vệ sinh mắt, mũi trẻ cha mẹ cần nắm rõ để tránh.

Dùng tăm bông vệ sinh mũi cho trẻ sơ sinh

Trẻ sơ sinh có lỗ mũi hẹp, thường hắt hơi để tống các chất nhầy trong khoang mũi ra ngoài. Vì vậy, cách tốt nhất là không cho vật gì vào bên trong lỗ mũi của bé kể cả tăm bông, có thể làm hỏng lớp lót khoang mũi, là lớp màng nhầy chứa nhiều mạch máu.

Bạn có thể làm sạch mũi cho bé khi tắm bằng cách ngâm một miếng bông vào nước ấm sạch hoặc nước muối sinh lý và lau nhẹ nhàng xung quanh lỗ mũi để làm sạch các chất nhầy.

Dùng chung khăn hay bông gòn cho cả 2 mắt

Nếu mắt bé đỏ (hoặc nhiễm khuẩn), bạn nên dùng bông gòn vệ sinh mắt cho bé và chỉ dùng một miếng cho một lần. Lau từ bên trong ra bên ngoài. Khi vệ sinh mắt hay mũi cho trẻ, cha mẹ thường có thói quen sử dụng 1 chiếc khăn hay 1 miếng bông gòn vệ sinh cả 2 bên mắt và mũi lần lượt. Tuy nhiên, hành động này vô tình dẫn tới việc lây nhiễm bệnh từ mắt này sang mắt kia, làm tình trạng bệnh thêm nặng nề.

Chính vì vậy, nếu mắt bé đỏ (hoặc nhiễm khuẩn), bạn nên dùng bông gòn vệ sinh mắt cho bé và chỉ dùng một miếng cho một lần. Lau từ bên trong ra bên ngoài. Dùng miếng bông khác nếu bạn vệ sinh mắt lần hai dù cùng một bên mắt. Kiểm tra xem mắt bé đã sạch dử hay mủ chưa.

Đối với mũi cũng tương tự, cần lau mũi cho bé bằng những miếng bông nhỏ khử trùng, mỗi bên lỗ mũi dùng một miếng bông vệ sinh riêng.

Không rửa tay trước khi vệ sinh mắt, mũi cho trẻ

Bạn cần rửa tay sạch với xà phòng sát khuẩn trước khi vệ sinh mắt cho con.Nhiều bậc cha mẹ thường bỏ quên khâu vệ sinh chính đôi tay của mình trước khi chăm sóc trẻ sơ sinh, đặc biệt là chăm sóc mắt và mũi trẻ. Thực tế, tay bạn đôi khi chính là cầu nối đưa vi khuẩn, vi rút xâm nhập vào cơ thể trẻ gây nên những chứng bệnh nhiễm khuẩn nguy hiểm. Vì vậy, bạn cần rửa tay sạch với xà phòng sát khuẩn trước khi vệ sinh mắt cho con.

Hút hoặc rửa mũi quá nhiều lần

Khi thấy trẻ có dấu hiệu khò khè ở mũi, khó thở hoặc có đờm các bà mẹ thường hay áp dụng phương pháp hút mũi, rửa mũi liên tục. Đây lại là sai lầm mà mọi người thường mắc. Hút mũi quá nhiều có thể làm tổn thương niêm mạc mũi của trẻ, dẫn đến chứng viêm nhiễm trở nên nặng nề hơn.

Rửa mũi là việc đưa nước vào khoang mũi. Khi thực hiện cách này phải hết sức cẩn thận vì có thể làm trẻ sặc, nước tràn vào màn phổi, thực hiện nhiều lần có thể gây phù nề niêm mạc mũi.

Bên cạnh đó, mũi trẻ em hay mũi người lớn đều có cơ chế tự làm sạch. Trong mũi có một chất nhầy có tác dụng tạo độ ẩm, ngăn chặn bụi bẩn. Nếu rửa mũi quá nhiều lần sẽ làm mất lớp chất nhầy đó mũi sẽ bị khô, mũi bị nhiễm khuẩn, niêm mạc mũi bị tổn thương nên sẽ dễ bị viêm hơn.

Lạm dụng nước muối sinh lý

Nhiều mẹ có thói quen dùng nước muối sinh lý vệ sinh mắt, mũi cho bé sơ sinh một hoặc nhiều lần mỗi ngày như một biện pháp để "phòng tránh" bị các bệnh về mắt hoặc bệnh về đường hô hấp. Tuy nhiên, đây là việc làm sai lầm do trong mắt hay mũi trẻ đều có một lượng dịch tự nhiên đủ để bôi trơn niêm mạc, có tác dụng ngăn cản sự xâm nhập của vi khuẩn và bụi bẩn. Nếu lạm dụng nước muối sinh lý để rửa mũi sẽ khiến mắt hoặc mũi trẻ mất đi dịch tiết tự nhiên, mất đi lớp bảo vệ niêm mạc, khiến các bộ phận này bị khô, dẫn tới dễ viêm nhiễm mãn tính.

Dùng sai loại nước muối sinh lý

Theo PGS.TS Nguyễn Thị Diệu Thúy, Trưởng bộ môn Nhi (Trường Đại học Y Hà Nội), có 2 loại nước muối sinh lý được chia theo chức năng là loại dùng để rửa vết thương và loại dùng để vệ sinh mắt, mũi. Hiện, nhiều bà mẹ vẫn dùng loại nước muối chai 500ml để nhỏ mắt và mũi cho bé. Đây là một sai lầm vì loại này chỉ để dùng ngoài da, không đảm bảo tính vô trùng khi đi vào cơ thể. Tuyệt đối không tự pha dung dịch nước muối để rửa mắt mũi vì không đảm bảo vô khuẩn.

Cách vệ sinh mắt, mũi cho trẻ sơ sinh

Cách vệ sinh mắt

Thông thường 1-2 ngày đầu sau khi sinh, trẻ thường bị chảy nước mắt và đổ ghèn. Đây là hiện tượng sinh lý bình thường của trẻ nhũ nhi, song nếu không được vệ sinh đúng cách, bé có thể nhiễm bệnh nhãn khoa, phổ biến nhất là viêm kết mạc (đau mắt đỏ). Nếu chảy nước mắt và đổ ghèn kéo dài hơn một tuần, mẹ cần đưa bé đến các cơ sở y tế để thăm khám.

Các bước vệ sinh mắt:

Bước 1: Rửa tay sạch trước khi vệ sinh mắt cho trẻ.

Bước 2: Chuẩn bị nước muối sinh lý, 2 miếng gạc vô khuẩn để vệ sinh riêng từng mắt.

Bước 3: Dùng nước muối sinh lý thấm ướt gạc vô trùng, lau nhẹ nhàng theo chiều từ đầu đến đuôi mắt.

Mỗi ngày, mẹ có thể vệ sinh mắt 3 lần cho trẻ vào buổi sáng khi ngủ dậy, sau khi tắm và buổi tối trước lúc đi ngủ. Tiếp đến, rửa mặt cho trẻ bằng khăn sạch và nước ấm. Bé cần có khăn riêng, dùng xong giặt sạch, phơi nắng, tuyệt đối không dùng khăn mặt để lau người.

Cách vệ sinh mũi

Niêm mạc mũi của trẻ sơ sinh khá mỏng và nhạy cảm, nên bé dễ sổ mũi khi thời tiết hanh khô hay tiếp xúc với bụi, hóa chất… Thói quen vệ sinh mũi hàng ngày sẽ giúp phòng bệnh đường hô hấp, làm thông thoáng đường thở cho trẻ.

Các bước vệ sinh mũi:

Bước 1: Rửa sạch tay trước khi vệ sinh mũi cho trẻ.

Bước 2: Chuẩn bị nước muối sinh lý và khăn sạch. Nên sử dụng loại ống đơn, liều sử dụng một lần để đảm bảo vệ sinh, không có nguy cơ lây nhiễm chéo, ưu tiên loại ống đầu tròn nhỏ để tránh làm tổn thương niêm mạc mũi của trẻ.

Bước 3: Để trẻ nằm nghiêng, đầu thấp, mông cao để khi bơm, nước muối sẽ không chảy xuống họng. Đặt khăn lót xuống dưới cổ nhằm thấm nước.

Bước 4: Nhỏ từng giọt nước muối sinh lý vào lỗ mũi. Không nên sử dụng xi lanh để rửa, vì có thể gây áp lực lớn lên niêm mạc mũi.

Bước 5: Để bé nằm yên khoảng 1-2 phút rồi bế bé ngồi dậy, nâng đầu và lấy khăn thấm dịch chảy ra.

Trong trường hợp dịch mũi đặc có gỉ, mẹ nên nhỏ 2-3 giọt nước muối vào mỗi bên mũi làm mềm gỉ, rồi dùng tăm bông sạch kích thích bé hắt hơi nhằm tống hết chất bẩn ra ngoài. Một lưu ý khác cho mẹ là nên vệ sinh mũi trước bữa ăn để tránh nôn trớ.

Những ngày trời lạnh, cha mẹ nên ngâm lọ (ống) nước muối sinh lý vào nước ấm trước khi nhỏ mắt mũi cho trẻ. Có thể một vài lần đầu, trẻ chưa quen nên thường quấy khóc, nhưng khi bé cảm thấy dễ chịu hơn thì sẽ sẵn sàng hợp tác cho những lần tiếp theo.