Những thông tin "sai bét" về tinh trùng X và Y

Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho các bạn những thông tin hữu ích về nhiễm sắc thể X và Y.

Phải chăng tinh trùng Y bơi nhanh hơn tinh trùng X?

Vào năm 1960, Nghiên cứu của Shettles đã kết luận rằng tinh trùng mang nhiễm sắc thể Y (tinh trùng Y) bơi nhanh hơn so với những tinh trùng mang nhiễm sắc thể X (tinh trùng X). Hai quần thể này cũng có sự khác nhau về hình thái. Tinh trùng Y có đầu nhỏ hơn còn tinh trùng X có đầu lớn hơn. Sau một năm, ông nhắc lại những phát hiện này và tuyên bố thêm rằng các tinh trùng đầu nhỏ hơn có thể di chuyển nhanh hơn và thụ tinh trứng thường xuyên hơn .

Báo cáo của Shettles trên tạp chí Nature và các tạp chí đánh giá ngang hàng khác khiến nhiều nhà nghiên cứu sau đó tin rằng tinh trùng Y bơi nhanh hơn tinh trùng X. Phát hiện này đặc biệt ảnh hưởng đến nghiên cứu về tách tinh trùng.

Mặc dù có nhiều nghiên cứu để xác minh kết luận này có thực sự đúng hay không, nhưng phải đến khi việc phân tích tinh trùng có sự trợ giúp của máy tính (CASA), những quan sát đáng tin cậy đã cho thấy tinh trùng Y hoàn toàn khác so với những gì Shettles báo cáo trước đó. Cho đến nay, các nhà nghiên cứu không tìm thấy sự khác biệt về hình thái giữa tinh trùng X và tinh trùng Y. Cả tinh trùng trưởng thành và tiền tinh trùng chúng đều không có sự khác biệt đáng kể về hình thái giữa kiểu gen X và Y; và tinh trùng Y cũng không bơi nhanh hơn tinh trùng X.

Tiết lộ những bí ẩn về tinh trùng X và Y

Không chỉ nhiễm sắc thể Y mà cả nhiễm sắc thể X cũng có thể đóng vai trò chính trong sự phát triển của tinh trùng. Theo Jeremy Wang - một tiến sĩ thuộc Viện nghiên cứu y sinh Whitehead ở Cambridge (Anh) cho biết: “Một số trường hợp vô sinh ở nam giới là do rối loạn liên kết nhiễm sắc thể X được truyền từ mẹ sang con trai”.

David Page - Giáo sư sinh học tại Viện Công nghệ Massachusetts đã cùng với các đồng nghiệp của mình truy tìm lịch sử 300 triệu năm của nhiễm sắc thể Y, từ đó tìm ra manh mối cho những bí ẩn về bệnh tật, sinh sản và vô sinh. Những gì họ tìm thấy đủ để loại bỏ suy nghĩ thông thường về giới tính cũng như sự hiểu biết sai lệch về tinh trùng X và Y.

Nhiễm sắc thể X và Y được hình thành như thế nào qua quá trình tiến hóa của con người?

Vào 300 triệu năm trước, khi trái đất tồn tại loài bò sát bao gồm con đực và con cái. Con đực tạo ra tinh trùng, con cái tạo ra trứng, nhưng chúng không có nhiễm sắc thể giới tính mà chỉ có nhiễm sắc thể thông thường. Giới tính của chúng có khả năng đã được xác định từ trước.

Tuy nhiên, khi loài người tiến lên hàng ngũ tiến hóa, dường như các gen đã kiểm soát sự sinh tinh trùng, tức là tạo ra tinh trùng. Điều này trở nên rất cần thiết đối với các loài có nhiễm sắc thể được sao chép lặp đi lặp lại nhiều lần, các nhiễm sắc thể điển hình sẽ được chuyển sang thành các nhiễm sắc thể giới tính mới.

Steven A. Wassermen - Tiến sĩ, giáo sư sinh học tại Đại học California (San Diego - Mỹ) nói rằng: "Sự sinh tinh trùng được bắt đầu với một gen tổ tiên ở loài ruồi và giun. Sau đó, nó đã được nhân đôi ở động vật bậc cao. Và gần đây là ở khỉ và người đã có sự sao chép vào gen Y và chính gen Y đó đã được nhân đôi. Điều đặc biệt xảy ra ở người là các gen này lên nhiễm sắc thể Y, chính nhiễm sắc thể này sẽ chịu trách nhiệm cho sự sinh tinh trùng và lựa chọn giới tính”.

Nhiễm sắc thể Y thực chất có quan trọng hơn nhiễm sắc thể X hay không?

Khoảng một nửa số gen được tìm thấy trên nhiễm sắc thể Y có sự hoạt động và có thể tạo ra tinh trùng trong tinh hoàn. Nguyên nhân phổ biến nhất gây vô sinh nam là do sự vắng mặt của một phần nhiễm sắc thể Y. Nhiễm sắc thể này có nhiều phần khác nhau, nếu thiếu bất kỳ một trong số các bộ phận đó sẽ ngừng sản xuất tinh trùng.

Tuy nhiên, nhiễm sắc thể Y chỉ là một phần của câu chuyện. Ở chuột đực và nam giới, nhiễm sắc thể X mang khoảng 10 gen rất quan trọng trong việc sản xuất các tế bào nguyên thủy trong phôi đang phát triển, sau đó sẽ xác định sự sản xuất tinh trùng hoặc sự vắng mặt của nó.

Những phát hiện về nhiễm sắc thể X đã thay đổi cách suy nghĩ của rất nhiều người. Trước đây mọi người đều nghĩ rằng nhiễm sắc thể Y đóng vai trò chính trong quá trình sinh tinh trùng mà không ai nghĩ về nhiễm sắc thể X. Giờ đây có thể khẳng định rằng nhiễm sắc thể X không chỉ đóng vai trò thông thường, mà có vẻ như nó đóng vai trò quan trọng nhất.