Sẽ có vắc xin chống HIV vào năm 2021

Tại Hội nghị AIDS toàn cầu tổ chức ở Australia tháng 7/2014, Liên Hợp Quốc đã đưa ra các mục tiêu đến năm 2020, có 90% người có HIV biết được tình trạng của mình; 90% số người được điều trị ARV và 90% số người điều trị ARV kiểm soát được tải lượng virus ở mức thấp để sống khỏe mạnh và làm giảm nguy cơ lây truyền cho người khác. 

Hiện nay, Việt Nam có gần 140.000 người nhiễm HIV được điều trị bằng thuốc ARV, chiếm 70% người bệnh. Trong đó, tỷ lệ bệnh nhân có tải lượng virus dưới ngưỡng ức chế, hầu như không có khả năng lây nhiễm qua đường tình dục lên tới hơn 95%. 

Đáng mừng, 3 loại vắcxin HVTN 702, Imbokodo và Mosaico đã đi đến giai đoạn thử nghiệm cuối cùng sau nhiều năm nghiên cứu. Dự kiến đến năm 2021 các vắcxin này sẽ được đưa vào tiêm chủng.

HVTN 702 là loại vắcxin được thử nghiệm sớm nhất. Nghiên cứu dựa trên phiên bản kém hiệu quả hơn là RV144, ra mắt năm 2009, giảm tỷ lệ nhiễm HIV khoảng 30%. Hiện nay, RV144 là loại vắcxin duy nhất có hiệu quả. 

HVTN 702 được nghiên cứu tại Nam Phi vào tháng 10/2016. Theo Viện Dị ứng và Bệnh Truyền nhiễm Quốc gia, vắcxin có khả năng bảo vệ tốt hơn so với RV144. Các nhà khoa học kỳ vọng, hiệu quả lên tới 50-60%. 

Vắcxin Imbokodo được thử nghiệm từ tháng 5/2017 trên 2.600 phụ nữ Nam Phi độ tuổi từ 18 đến 35. Imbokodo bao gồm hai loại thuốc tiêm khác nhau. Thuốc tiêm chính (có tên gọi  Ad26.Mos4.HIV) chứa adenovirus, loại virus hây cảm lạnh thông thường và lượng nhỏ virus HIV. 

Mosaico được thử nghiệm vào tháng 7/2019 trên 3.800 đàn ông và người chuyển giới âm tính với HIV, tuổi từ 18 đến 60. 

Cách tiếp cận virus của vắcxin Imbokodo và Mosaico khá giống nhau. Cả hai đều có 6 mũi tiêm và sử dụng cơ chế "mosaic", giúp tạo ra phản ứng miễn dịch chống lại nhiều loại virus HIV. 

Hiện, người nhiễm "H" có thể điều trị bằng thuốc kháng HIV ARV. Dù không thể chữa trị dứt điểm căn bệnh, thuốc vẫn giúp người bệnh duy trì cuộc sống bình thường. Các nhà khoa học vẫn tỏ ra vô cùng lạc quan về triển vọng của ba loại vắc xin mới.