Tăng cường chăm sóc sức khỏe sinh sản cho trẻ em gái vị thành niên

Thứ Bảy, 03/11/2018 04:27 PM (GMT+7)

Không được đi học, thiếu kiến thức về các biện pháp tránh thai cũng như phải làm mẹ “bất đắc dĩ” không phải là chuyện lạ đối với nhiều em gái, nhất là ở những vùng miền núi khó khăn.

Tăng cường chăm sóc sức khỏe sinh sản cho trẻ em gái vị thành niên

Không được đi học, thiếu kiến thức về các biện pháp tránh thai cũng như phải làm mẹ “bất đắc dĩ” không phải là chuyện lạ đối với nhiều em gái, nhất là ở những vùng miền núi khó khăn. Không chỉ đánh mất tuổi thanh xuân, các em đang phải đối mặt với tình trạng suy giảm sức khỏe nghiêm trọng khi phải lao động và làm mẹ từ quá sớm.Tình trạng gia tăng những "bà mẹ nhí" ngày một nhiều đặt ra những thách thức không nhỏ cho công tác DS-KHHGĐ trên cả nước.

Những bà mẹ "bất đắc dĩ"

H’V. (buôn A1, thị trấn Ea Súp, huyện Ea Súp, Đắk Lắk) năm nay bước sang tuổi 18 nhưng đã lấy chồng và sinh con cách đây 5 năm, tức là khi em mới 13 tuổi. Em và chồng làm quen được khoảng một tháng thì về ở với nhau. Cũng do “cái bụng to lên” nên việc cưới xin cũng rất nhanh gọn.

Theo lời chị cộng tác viên dân số tại đây, H’V không được đi học, cuộc sống của em chỉ “gói gọn” trong buôn làng. Từ nhỏ, theo bố mẹ đi làm nương, làm rẫy. Đến khi có chồng thì ở nhà bồng con theo “bản năng” nên hầu như mọi kiến thức liên quan đến việc mang thai ngoài ý muốn, làm mẹ an toàn…, với em đều là con số 0, thậm chí, việc mang thai khi nào em cũng không hề hay biết. “Mẹ nói em có bầu, lúc ấy em mới biết!”, H.V chia sẻ.Còn em V.Y.X (bản Trường Sơn, Nậm Cắn, Kỳ Sơn, Nghệ An) bị chồng hiện tại bắt về làm vợ khi em mới 14 tuổi, sau đó, cô bé sinh con khi vừa bước sang tuổi 15. Thời điểm chúng tôi gặp, X mới sinh con được hơn một tháng.

3

Ôm con trên tay, X ngậm ngùi: “Sinh con khổ lắm. Con bé quấy đêm suốt nên em hầu như không được ngủ, phải thức trắng trông con”. Con gái X lúc mới sinh chỉ được 2,3kg nhưng em bảo, so với nhiều đứa trẻ khác, con của em vẫn “nhỉnh” hơn nhiều vì có nhiều đứa trẻ lúc mới sinh chưa đầy 2kg.

H’V và V.Y.X chỉ là hai trong số rất nhiều trường hợp “bà mẹ nhí” mà chúng tôi có dịp tiếp xúc trong các chuyến công tác thực địa tại các địa phương trên cả nước. Trong đó, không được đi học, thiếu kiến thức về các biện pháp tránh thai cũng như phải làm mẹ “bất đắc dĩ” không phải là chuyện lạ đối với nhiều em gái, nhất là ở những vùng miền núi khó khăn. Không chỉ đánh mất tuổi thanh xuân, các em đang phải đối mặt với tình trạng suy giảm sức khỏe nghiêm trọng khi phải lao động và làm mẹ từ quá sớm.

Nhiều hệ lụy khi mang thai sớm

Theo các chuyên gia, rất nhiều trẻ em gái vị thành niên mang thai do tò mò quan hệ tình dục hoặc các em bị ép phải kết hôn sớm, bị lạm dụng, bị cưỡng bức. Việc các em kết hôn sớm đã khiến các em phải mang thai ngoài ý muốn, phải sinh con khi bản thân mình còn chưa trở thành người lớn.

Theo các bác sỹ sản khoa, do cơ thể các em gái chưa hoàn thiện nên khi mang thai ở tuổi vị thành niên sẽ ảnh hưởng không tốt tới sức khỏe của chính bản thân và thai nhi trong bụng. Nạo phá thai ở độ tuổi này có rất nhiều nguy hiểm, có thể dẫn tới tình trạng chảy máu, nhiễm trùng, thủng tử cung.

Đôi khi, “sản phụ nhí” có thể bị viêm nhiễm phụ khoa gây vô sinh rất cao. Trong khi đó, nếu đi đến hôn nhân hoặc sinh con thì bản thân các em gái sẽ thiếu kiến thức chăm con. Bên cạnh đó, em bé sinh ra từ những bà mẹ trẻ này có sức khỏe yếu ớt, còi cọc, chậm phát triển...

Theo Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc (UNFPA), các biến chứng khi mang thai và khi sinh tiếp tục là những nguyên nhân hàng đầu gây ra tử vong mẹ cho các em gái tuổi từ 15-19 ở các nước có thu nhập thấp và thu nhập trung bình.

Bên cạnh đó, việc mang thai ở tuổi vị thành niên đã làm mất đi cơ hội học hành của các em, hạn chế sự lựa chọn của các em trong cuộc sống khiến các em và nơi các em sinh sống luẩn quẩn trong sự đói nghèo.

Tăng cường chăm sóc sức khỏe sinh sản cho trẻ em gái

Từ những hậu quả trên, theo BS Mai Xuân Phương, Phó Vụ trưởng Vụ Truyền thông - Giáo dục (Tổng cục DS-KHHGĐ, Bộ Y tế), các bậc phụ huynh phải dạy cho các trẻ em gái những kiến thức, kỹ năng cụ thể như cách từ chối tình dục, cách giữ gìn thân thể, cách thoát hiểm... Tùy theo lứa tuổi mà có phương thức, nội dung phù hợp.

001

Chẳng hạn, ở trường học nên tổ chức vào giờ ngoại khóa, sinh hoạt chủ đề, phòng tư vấn và tùy nội dung có thể nam, nữ học riêng. Tại nhà bố mẹ nên dành thời gian trò chuyện tâm sự, giữa mẹ với con gái, bố với con trai. Đây chính là chìa khóa giúp con biết cách tự vệ, giữ gìn bản thân ở mọi hoàn cảnh, khi người khác có cái nhìn khiếm nhã, có động tác đụng chạm, người lạ rủ đi chơi, dụ cho ăn uống, cho quà...

Vấn đề mấu chốt là trang bị cho con gái lứa tuổi vị thành niên kỹ năng sống và biết cách từ chối trước những đòi hỏi hoặc dụ dỗ từ bạn tình; những cách ứng xử hợp lý trong mọi

Phạm Huyền

Cùng chuyên mục

Cục trưởng Cục Dân số Lê Thanh Dũng tiếp xã giao Phái đoàn Tổ chức Di cư Quốc tế tại Việt Nam

Ngày 22/3/2024, tại trụ sở Cục Dân số, Cục trưởng Cục Dân số Lê Thanh Dũng đã có buổi tiếp xã giao bà Park...

Cục trưởng Cục Dân số Lê Thanh Dũng làm việc với Công ty Merck Health Care nhằm thúc đẩy hợp tác về dân số

Sáng ngày 22/3/2024, tại trụ sở Cục Dân số, Cục trưởng Cục Dân số Lê Thanh Dũng đã có buổi tiếp và làm việc...

Cục trưởng Cục Dân số Lê Thanh Dũng tiếp Trưởng đại diện Quỹ Dân số Liên hợp quốc tại Việt Nam

Ngày 07/3/2024, tại trụ sở Cục Dân số, Cục trưởng Cục Dân số Lê Thanh Dũng đã tiếp và làm việc với ông Matt...

Cục trưởng Cục Dân số Lê Thanh Dũng làm việc với đoàn đại biểu Đại sứ quán và Văn phòng Nội các Nhật Bản

Ngày 04/3/2024, tại trụ sở Cục Dân số, Cục trưởng Cục Dân số Lê Thanh Dũng đã có buổi tiếp và làm việc với...