Trẻ bị sốt không rõ nguyên nhân: Những dấu hiệu cần cho con đi khám ngay

Nhiều người lo sợ vì trẻ bỗng sốt

Chuyển mùa xuân sang hè tại khoa Nhi của Bệnh viện Nhi TƯ và các bệnh viện khác lúc nào cũng đông trẻ em tới khám, trong đó có rất nhiều trẻ bị sốt mà bố mẹ không biết vì nguyên nhân gì. Trẻ sốt thường mệt mỏi nên hay quấy khóc, hoặc nằm li bì nên bố mẹ rất lo lắng, và vì không hiểu về sốt nên nhiều người lo sợ quá về sốt ở trẻ em.

Theo các bác sĩ, sốt ở trẻ em cũng giống nhiều triệu chứng khác như ho, chảy mũi, đau họng, và mức độ sốt không tỷ lệ thuận với độ nặng của bệnh. Sốt là hiện tượng tăng nhiệt độ cơ thể trên mức bình thường (được tính là 38 độ C trở lên khi đo ở trực tràng, hoặc 37.5 độ C khi đo ở nách). Đó là phản ứng có lợi của hệ thống bảo vệ cơ thể với các tác nhân xâm nhập vào cơ thể - gọi là chất gây sốt.

Sốt giúp cho cơ thể tiêu diệt tác nhân gây bệnh nhanh hơn và ức chế sự phát triển của tác nhân gây bệnh thường là vi rút và vi khuẩn.

Theo các bác sĩ, các bố mẹ cần biết có nhiều nguyên nhân gây sốt, chủ yếu do nhiễm trùng do vi khuẩn hoặc vi rút (tại các cơ quan như hệ hô hấp, tiêu hóa, sinh dục – tiết niệu), nhiễm kí sinh trùng, các bệnh lý tự miễn, các bệnh lý ác tính… Trẻ có thể biểu hiện sốt rõ ràng hoặc không rõ ràng. Với trẻ càng nhỏ, các biểu hiện càng khó nhận ra.

Cha mẹ có thể phát hiện trẻ bị sốt khi có các dấu hiệu bị kích thích, nằm li bì, ăn uống kém, quấy khóc nhiều, thân nhiệt ấm hoặc nóng, thở nhanh, co giật…

Các nguyên nhân khiến trẻ bị sốt

Khi bé bị sốt, điều quan trọng nhất là mẹ cần tìm hiểu nguyên nhân gây ra tình trạng này. Sau đây là các nguyên nhân phổ biến gây sốt ở trẻ nhỏ:

- Sốt do cảm cúm: Dấu hiệu bé sốt 2-3 ngày, sổ mũi hay nghẹt mũi, đau họng, ho, mệt mỏi, chán ăn.

Cảm cúm là nguyên nhân phổ biến khiến bé bị sốt. (Ảnh minh họa)

- Sốt do viêm tai: Dấu hiệu bé sốt cao, đau tai, bứt rứt, nghe không rõ, biếng ăn. Đối với bé chưa biết nói thì có thể có biểu hiện kéo tai hoặc cho tay vào tai.

- Sốt xuất huyết: Dấu hiệu bé sốt cao trong 3 ngày và trên da có chấm xuất huyết, hay chảy máu chân răng, chảy máu mũi.

- Sốt do sởi: Dấu hiệu bé sốt cao liên tục, sổ mũi, ho nhiều, mắt đỏ và đến ngày thứ tư da xuất hiện các vết ban sởi.

- Sốt do viêm phổi: Dấu hiệu bé sốt cao, thở khò khè, khó thở, ho, bỏ ăn. Khi bệnh nặng, môi và móng chân bé có thể bị tím tái.

- Sốt phát ban: Dấu hiệu bé sốt cao. Sau 3 đến 7 ngày hết sốt và bắt đầu phát ban.

- Sốt do viêm màng não: Dấu hiệu bé sốt kèm theo cổ cứng, thóp phồng, nôn mửa, mệt mỏi, ngủ li bì và nhạy cảm với ánh nắng.

- Sốt do nhiễm trùng máu: Dấu hiệu sốt cao liên tục, nhiễm trùng, bỏ ăn, nôn mửa, li bì, thở nhanh, có thể phát ban…

- Sốt do tiêm chủng: Một số bé có thể bị sốt sau khi tiêm một số loại vắc xin như vắc xin phòng bệnh bạch hầu, uốn ván, ho gà, vắc xin 5 trong 1…

- Sốt do mặc nhiều quần áo: Trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ sơ sinh chưa có khả năng điều hòa thân nhiệt nên bé có thể bị sốt khi mặc quá nhiều quần áo hoặc bị quấn quá chặt. Vì vậy bố mẹ cần chú ý mặc ấm vừa phải cho bé.

- Sốt do mọc răng: Khi mọc răng, bé cũng có thể bị sốt nhẹ kèm theo lợi sưng đỏ, khó ngủ, biếng ăn. Thường sốt không kéo dài.

Hướng dẫn cách xử trí khi trẻ bị sốt

Để biết trẻ có bị sốt hay không cần dùng nhiệt kế thủy ngân, nhiệt kế điện tử để đo nhiệt. Nhiệt kế thủy ngân đo ở nách, nhiệt kế điện tử đo ở trán, nhiệt kế điện tử đo ở tai.

Đo nhiệt kế cho trẻ tại các vị trí: tai, trán, miệng, nách, hậu môn.

Theo hướng dẫn của Ths. ĐD Nguyễn Thị Thu Hằng – Phòng Điều dưỡng (Bệnh viện Nhi Trung ương, Hà Nội), nhiệt độ cơ thể bình thường 36 – 37,4 độ C. Khi bị sốt, nhiệt độ cơ thể tăng trên mức bình thường (≥ 37.5°C).

Nhưng ở mỗi vị trí có chênh lệch nhiệt độ khác nhau, cụ thể nhiệt độ đo được ở nách thường thấp hơn nhiệt độ ở miệng, hậu môn khoảng 0,3 - 0,5 độ C. Vì vậy khi đo nhiệt độ ở nách > 37,2 độ C thì coi đó là sốt.

Các bác sĩ phân 4 loại sốt:

- Sốt nhẹ: 37,5oC – 38oC

- Sốt vừa: > 38oC – 39oC

- Sốt cao: > 39oC – 40 oC

- Sốt rất cao: > 40 oC

Khi nào cần đưa trẻ đi khám bác sĩ?

Các bố mẹ nên đưa trẻ tới các cơ sở y tế khi có nguy cơ sau:

- Trẻ dưới 6 tháng tuổi

- Không kiểm soát được nhiệt độ của trẻ (dù đã cho uống thuốc mà vẫn không hạ sốt)

- Cha mẹ nghi ngờ trẻ bị mất nước do nôn, tiêu chảy ( mắt trũng, khóc không nước mắt)

- Đã được đi khám bác sĩ nhưng tình trạng không cải thiện hoặc xuất hiện các triệu chứng mới.

Cần đưa trẻ đi khám cấp cứu ngay khi có các dấu hiệu sau?

- Cha mẹ cảm thấy lo âu và không liên hệ được với bác sĩ

- Nghi ngờ trẻ bị mất nước

- Trẻ xuất hiện co giật

– Phát ban

- Xuất hiện thay đổi tri giác

- Trẻ thở nhanh, sâu, thở khó khăn

- Đau đầu liên tục

– Nôn nhiều

- Trẻ có bệnh mãn tính khác, đang điều trị thuốc kéo dài

Cách chăm sóc khi trẻ bị sốt không rõ nguyên nhân

Khi bé bị sốt không rõ nguyên nhân, bố mẹ nên đưa con đi khám bác sĩ để được điều trị đúng cách. Sốt có thể là dấu hiệu tiềm ẩn của nhiều bệnh nghiêm trọng vì vậy không nên chủ quan.

Ngoài ra ở nhà, bố mẹ có thể thực hiện các biện pháp sau để giúp bé hạ sốt:

- Uống nhiều nước: Mẹ nên cho bé uống đủ nước để bé không bị mất nước. Đối với bé vẫn bú mẹ nên tăng cữ bú để giúp bé tăng cường sức đề kháng.

- Mặc quần áo thoáng mát: Khi nhiệt độ cơ thể bé tăng cao, mẹ nên cởi bớt quần áo cho bé để cơ thể giải tỏa bớt nhiệt giúp giảm sốt.

- Chườm mát: Mẹ chuẩn bị 5 khăn mềm, sạch và một chậu nước ấm có nhiệt độ giống nước tắm bé. Sau đó mẹ nhúng khăn vào chậu, vắt sạch rồi đặt 2 khăn vào hõm nách, 2 khăn ở bẹn, 1 khăn lau khắp người. Thay khăn sau 2 đến 3 phút. Khi nước nguội mẹ pha thêm nước nóng cho ấm. Mẹ ngưng lau mát cho bé khi nhiệt độ dưới 38,5 độ C.

- Sử dụng thuốc hạ sốt: Khi bé sốt trên 39 độ C thì mẹ có thể cho bé uống thuốc hạ sốt theo hướng dẫn của bác sĩ. Mẹ cần cho bé uống thuốc đúng liều lượng và thời gian trong đơn hướng dẫn của bác sĩ.