Ứng phó với Già hóa dân số: Biến thách thức thành cơ hội

Chiều 1/10, Tổng cục Dân số Kế hoạch hóa gia đình (Bộ Y tế) phối hợp với Ủy ban Quốc gia về người cao tuổi (NCT) và Quỹ Dân số Liên Hợp quốc tại Việt Nam tổ chức Tọa đàm “Thích ứng với già hóa dân số nhanh ở Việt Nam: Con đường phía trước” nhân Ngày quốc tế NCT.

Theo thống kê của Tổng cục Dân số Kế hoạch hóa gia đình, năm 2017, Việt Nam ước tính có hơn 10 triệu NCT. Con số này dự kiến sẽ tăng lên 32 triệu người vào năm 2050. Bà Nguyễn Ngọc Quỳnh – đại diện Quỹ Dân số Liên Hợp quốc tại Việt Nam cho biết, có khoảng hơn 46% NCT ở Việt Nam vẫn tham gia lao động có lương.Tuy nhiên, NCT vẫn bị phân biệt đối xử, hạn chế trong tiếp cận thông tin, dịch vụ tài chính, cơ hội tập huấn, đào tạo nghề, việc làm. Phần lớn NCT vẫn phải làm những công việc không được trả công hoặc trả lương thấp.

Thậm chí, có tình trạng NCT bị lạm dụng, bỏ rơi, bạo lực. Bên cạnh đó, do NCT thường mắc các bệnh không lây nhiễm, chi phí chăm sóc sức khỏe cho NCT cao nên nhiều gia đình coi NCT là gánh nặng kinh tế.Bà Ngô Thị Mến – đại diện T.Ư Hội NCT Việt Nam chia sẻ, luật pháp luôn nói phải tăng cường hỗ trợ, tạo điều kiện cho NCT trong xây dựng kinh tế, tuy nhiên ngay đến Ngân hàng Chính sách xã hội cũng không cho NCT vay vốn vì cho rằng rủi ro cao. Mặt khác, dịch vụ chăm sóc NCT hiện chưa đáp ứng được với nhu cầu thực tế.

Chủ tịch Hội NCT phường Cống Vị (quận Ba Đình) Vũ Trọng Hàm cho rằng NCT đang vướng phải 3 rào cản.

Thứ nhất, chính sách quy định NCT trên 70 tuổi thì không được ứng cử Chủ tịch Hội NCT.

Thứ hai, gia đình thì luôn luôn cho rằng NCT đã về hưu rồi thì không cần phải đi phục vụ người khác.

Thứ ba, khi NCT tham gia các tổ chức chính trị thì xã hội lại bảo là “tham quyền cố vị”.Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình Nguyễn Thị Ngọc Lan cho rằng, cần biến những thách thức của già hóa dân số thành cơ hội để phát triển đất nước.

Thời kỳ già hóa đem lại những tiềm năng bao gồm cơ hội đầu tư, tăng cường chất lượng lao động và kiến thức, đem lại các lợi ích kinh tế. Cần đảm bảo cho NCT cuộc sống mạnh khỏe, hạnh phúc và tạo điều kiện cho NCT tham gia các hoạt động lao động trong xã hội để tận dụng được những kinh nghiệm và kiến thức quý báu của NCT.Theo Chủ tịch Hội NCT Việt Nam Phạm Thị Hải Chuyền, các cơ quan chức năng cần nghiên cứu, xem xét sửa đổi Luật NCT để thích hợp với già hoá dân số. Mặt khác, Thứ trưởng Bộ LĐTB&XH Lê Tấn Dũng chia sẻ, trong thời gian tới, Bộ sẽ xây dựng các trung tâm đào tạo việc làm, giới thiệu nghề cho NCT. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, cần nâng cao hơn nữa hệ thống chăm sóc sức khỏe cho NCT.